Urządzenia transportu bliskiego, a zwłaszcza różne typy przenośników, są wyposażeniem większości przedsiębiorstw produkcyjnych oraz firm zajmujących się spedycją i magazynowaniem.
Pozwalają na usprawnienie transportu wewnątrzzakładowego, szczególnie w przypadku rozbudowanych linii technologicznych obejmujących wiele maszyn znajdujących się w większej odległości. Konstrukcje przenośników mogą być dopasowane do przemieszczania surowców, półproduktów, opakowań czy gotowych towarów w różnych warunkach, w zależności od potrzeb i wykonywanych procesów produkcyjnych. Wykorzystuje się zarówno przenośniki działające w ruchu ciągłym, jak i cyklicznym załączane tak, by zapewnić optymalny przepływ strumienia przenoszonych ładunków. Wśród różnych konstrukcji przenośników – wałkowych, zbierakowych czy kubełkowych szczególnie wszechstronne i użyteczne są przenośniki taśmowe, które sprawdzają się zarówno przy przesyle masowych towarów sypkich, jak i podczas przemieszczania niewielkich i wrażliwych na uszkodzenia części, opakowań czy materiałów. Ich prawidłowe działanie jest możliwe przede wszystkim dzięki odpowiednim taśmom i pasom transportowym oraz prawidłowo dobranym wałkom i kołom pasowych, dużą rolę w ich działaniu odgrywają również inne elementy, takie jak rolki dociskowe, listwy boczne, urządzenia czyszczące i napinające. Przyjrzyjmy się bliżej rodzajom przenośników taśmowych oraz ich budowie i zobaczmy, jaką rolę w ich działaniu odgrywają różnego rodzaju elementy pomocnicze.
Zalety stosowania transportu taśmowego i zasada działania przenośników taśmowych
Transport taśmowy jest jedną z najbardziej wszechstronnych metod przemieszczania materiałów. Za jego pomocą można przenosić materiały sypkie o różnym uziarnieniu od drobnych kruszyw np. piachu czy żwiru po bryły węgla w kopalniach. Nadaje się znakomicie do obsługi płodów rolnych – przenośniki tego typu są szeroko wykorzystywane w rolnictwie, przy składowaniu ziarna czy w przetwórstwie warzyw i owoców. Używa się ich w zakładach zajmujących się przetwarzaniem produktów spożywczych, piekarnictwie czy ciastkarstwie. Są przydatne także przy produkcji detali w zastosowaniach przemysłowych. Na taśmach są przemieszczane zarówno niewielkie elementów złączne, jak i części maszyn czy większe podzespoły. Linie składające się z przenośników taśmowych spotkamy także w przemyśle farmaceutycznym i kosmetycznym. Są montowane w centrach logistycznych i spedycyjnych.
Największymi zaletami korzystania z przenośników taśmowych jest ich stosunkowo prosta budowa, niewielka masa, a także możliwość przesyłania ładunków na dość duże odległości. Istotna jest możliwość automatyzacji ich działania oraz synchronizowania z innymi elementami linii technologicznych. Znaczenie ma niewielki hałas i wibracje, jakie generują. W wielu przypadkach ważna jest możliwość dostosowania używanych pasów i taśm transportowych do specyfiki konkretnych towarów, a także warunków związanych z obróbką – podwyższonej lub znacznie obniżonej temperatury, działania czynników chemicznych, zwiększonej wilgotności, zapylenia czy kontaktów z olejami i smarami, a wreszcie zapewnienie odpowiedniej wytrzymałości na obciążenia mechaniczne i ryzyko przecięcia.
Przenośniki taśmowe mogą pracować dzięki przesuwowi taśmy napędzanej kołami pasowymi lub wałkami, który jest możliwy za sprawą sprzężenia ciernego między ich powierzchniami. Taśma lub pas ma postać bezkońcową, a zatem tworzy pętlę, która z jednej strony opasuje wałek lub koło napędzane, a z drugiej napędzające. Ponieważ taśma jest odpowiednio naprężona, przylega ściśle do powierzchni wałka, zwykle na przynajmniej połowie jego obwodu, co pozwala na osiągnięcie wysokiego współczynnika tarcia. Obracające się wałki mogą więc wytworzyć właściwą siłę pociągową przesuwającą taśmę oraz znajdujące się na niej ładunki. W przypadku dłuższych przenośników zarówno ilość wałków napędzających, jak i napędzanych może być znacznie większa, co umożliwia zmniejszenie obciążeń w jednym miejscu pasa oraz lepsze radzenie sobie z bardziej masywnym ładunkami.
Budowa i rodzaje przenośników taśmowych
Zasada konstrukcji przenośników taśmowych jest dość prosta, choć w zależności od przeznaczenia i uwarunkowań technicznych ich budowa może się okazać dość złożona. Podstawowymi elementami są przynajmniej dwa bębny – napędzający, połączony mechanicznie z silnikiem, zwykle elektrycznym, ale możliwe jest też stosowanie napędu elektrycznego lub pneumatycznego oraz napędzany, zwany także zwrotnim, przy którym taśma zmienia kierunek, w którym się przemieszcza. Ważnym elementem każdego taśmociągu jest prawidłowe napięcie taśmy, konieczny będzie więc odpowiedni system napinający. W prostszych i krótszych konstrukcjach funkcja ta może być realizowana za pośrednictwem regulacji odległości między wałkiem napędzającym i napędzanym. Przy większych długościach i obciążeniach używa się systemów z rolkami napinającymi. W zależności od konstrukcji mogą one działać grawitacyjnie, dzięki dodatkowemu obciążeniu, wykorzystywać siłowniki hydrauliczne, pneumatyczne lub mechanizmy sprężynowe. Do zwiększania tarcia między bębnami a taśmą często stosuje się też specjalne okładziny zwiększające przyczepność. Poza dobrym napięciem taśmy ważne jest także jej właściwe prowadzenie. W podnośnikach montowane są więc specjalne rolki prowadzące i dociskowe, które uniemożliwiają zsuwanie i przemieszczanie się taśmy wzdłuż jej trasy.
Istotnym elementem całości jest także sama taśma. Składa się ona z rdzenia, który jest odpowiedzialny z przenoszenie obciążeń mechanicznych związanych zarówno z przekazywaniem napędu, jak i masą ładunku. W razie potrzeby rdzeń może być wykonany z tkaniny i wzmocniony wieloma przekładkami z odpowiednio dobranego materiału: bawełny, poliestru czy włókna szklanego, kordem z linek lub taśm stalowych, a także z włókien syntetycznych np. poliamidu. Rdzeń taśmy jest zabezpieczony okładkami chroniącymi zewnętrzną i nierzadko wewnętrzną powierzchnię oraz obrzeżem, którego rolą jest osłanianie boków rdzenia. Okładki i obrzeża są robione z elastomerów o odpowiedniej wytrzymałości np. PVC czy EPDM.
Przenośniki taśmowe różnią się między sobą układem taśmy. Może ona być prowadzona w układzie płaskim – w takim przypadku stosuje się wałki i rolki napinające o jednolitej powierzchni – albo nieckowym w rozmaitych odmianach – dwukrążnikowym przypominającym literę V, a także wielkokrążnikowym. W takim przypadku taśma jest kształtowana za pomocą kilku wałków tzw. krążników, których poszczególne segmenty mają osie obrotu ustawione pod kątem. Układ wielokrążnikowy może obejmować całą powierzchnię przenośnika albo tylko jego fragmenty np. tuż przed miejscem, w którym ładunek jest poddawany wybranemu rodzajowi obróbki.
Elementy dodatkowe podnośników taśmowych
Do efektywnej pracy przenośników taśmowych niezbędne są dodatkowe elementy wyposażenia pozwalające na realizację różnych procesów technologicznych, ale także zapewniających bezpieczniejsze lub bardziej wydajne przemieszczanie ładunku. Mogą one dotyczyć zarówno samej taśmy, jak i być urządzeniami montowanymi przy konstrukcji urządzenia. W przypadku taśmy najczęściej stosowane są różnego rodzaju kliny naprowadzające, progi lub falbany chroniące ładunek przed niekontrolowanym przemieszczeniem. Stosuje się też rozwiązania dotyczące przenośnika np. burty, odbojnice czy specjalne rolki naprowadzające przemieszczany ładunek, chroniące przed uszkodzeniami lub ukierunkowujące. Często wykorzystywanymi rozwiązaniami są też szczotki czyszczące powierzchnię taśmy, dysze myjące lub spryskujące albo wszelkiego rodzaju zgarniacze i skrobaki.
Ważnym elementem wielu linii technologicznych są wszelkiego rodzaju rolki dociskowe, które pozwalają na pozycjonowanie przemieszczanego produktu w celu przeprowadzenia konkretnej operacji – np. montażu jednego z elementów, napełnienia opakowania, obróbki polegającej na cięciu lub obróceniu wyrobu. Rolki dociskowe pozwalają także na efektywne dociśnięcie klejonych powierzchni np. podczas etykietowania. W wielu przypadkach ułatwiają gromadzenie ładunków w strefie buforowej czy zapobiegają ich cofaniu się na taśmie transportowej. Rolki mogą być używane do hamowania ładunku przed konkretnymi urządzeniami czy przeciwnie, do nadawania im prędkości potrzebnej do przejścia przez określoną strefę.
Rolki dociskowe najczęściej pokryte są pierścieniem z tworzywa sztucznego, który zapewnia nie tylko dobrą przyczepność do powierzchni, ale także gwarantuje wysoki poziom amortyzacji. Elastomerem może być poliuretan, a także inne materiały np. guma czy poliamid. Stosuje się w nich korpusy z różnych materiałów – może to być aluminium lub żeliwo, a także różne podejścia do kwestii łożyskowania – mogą być osadzane na wałkach i blokowane klinem lub pierścieniami osadczymi, a także zespolone z wałkami. W zależności od potrzeb konkretnej aplikacji różna może być ich średnica robocza, grubość tworzywowej „oponki” i szerokość.
W urządzeniach do transportu taśmowego ważne są także urządzenia z obszaru automatyki przemysłowej. Odpowiednio dobrane czujniki i sterowniki mogą pomagać w zliczaniu przemieszczanych jednostek, kontrolować ich parametry, a także zatrzymywać urządzenie w razie przemieszczenia się ładunku. Właściwe rozwiązania umożliwiają inicjowanie konkretnych sekwencji w momencie, gdy na taśmie zostanie wykryty ładunek i zatrzymywane w przypadku jego braku. Jest to możliwe np. wówczas, gdy transportowane materiały są poddawane myciu, zwilżaniu czy nasączaniu rozmaitymi środkami. Podobne systemy są stosowane do kontrolowania obecności ciał obcych i wykrywania braków.
Komentowanie postów jest wyłączone.